องค์กรจะได้อะไรจาก “ศูนย์ความเป็นเลิศ” (Center of Excellence : CoE)

การสร้างความพึอพอใจให้แก่ลูกค้า เป็นหนึ่งในเป้าหมายสำคัญขององค์กรธุรกิจ เมื่อเร็ว ๆ นี้ Gartner ได้เปิดเผย ผลสำรวจของเหล่าผู้บริหาร CEO ในปี 2022 พบว่า ประเด็นที่ CEO ให้ความสำคัญสูงสุดคือ การเติบโตขององค์กร, การรับมือการจัดการเทคโนโลยี, การบริหารจัดการองค์กร โดยมีประเด็นที่โดดเด่นคือ  “กำลังคน” ที่ไต่อันดับความสำคัญขึ้นมา 32% จากปี 2020

ทั้งนี้ หนึ่งในการจัดการความท้าทายเหล่านี้ คือ นวัตกรรมการจัดการทุนมนุษย์ เพราะทรัพยากรบุคคลที่มีความสามารถเฉพาะด้านมีความสำคัญมากขึ้น และกลยุทธ์ที่สำคัญในการพัฒนาบุคลากรเพื่อสร้างความพึงพอใจให้แก่ลูกค้าได้ก็คือ การจัดตั้ง Center of Excellence (CoE) หรือที่เรียกกันว่า “ศูนย์ความเป็นเลิศ”

Center of Excellence (CoE) เป็นการรวมกลุ่มผู้เชี่ยวชาญในสาขาเฉพาะด้านทั้งในและนอกองค์กร เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็น เคล็ดลับ อินไซด์ ผลงานการทดลองและวิจัย เพื่อหาข้อสรุปที่จะเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินธุรกิจ เช่น แผนกลยุทธ์ การตัดสินใจ และวิธีดำเนินงาน เป็นต้น  ซึ่ง Gartner ได้ให้คำนิยามเพิ่มเติมว่า “สามารถเป็นได้ทั้งรูปแบบกายภาพหรือรูปแบบเสมือน”  นั่นก็หมายความว่า CoEจะเป็นสถานที่หรือรูปแบบกระบวนการก็ได้

ภารกิจหลักของ CoE มีอยู่ 3 ข้อ ได้แก่ RUN, GROW, TRANSFORM

ภารกิจแรก RUN คือ การขับเคลื่อนธุรกิจโดยมุ่งเน้นประสิทธิภาพขององค์กร และผลักดันให้เกิดผลกระทบที่สำคัญ เช่น ลดจำนวนธุรกรรมในส่วนการบริหาร หรือเพิ่มการสนับสนุนการตัดสินใจส่วนปฎิบัติการ เป็นต้น

ภารกิจที่สอง GROW คือ การต่อยอดธุรกิจด้วยการช่วยพัฒนาผลผลิตหรือกระบวนการ ทำให้องค์กรสามารถแข่งขันในตลาดได้ดีขึ้น และยังสามารถลดต้นทุนได้อีกด้วย

ภารกิจสุดท้าย TRANSFORM คือ การปฏิรูปธุรกิจผ่านแผนกลยุทธ์และแนวทางการดำเนินธุรกิจ ด้วยการขับเคลื่อนด้านนวัตกรรมและการเสาะหาความสามารถเชิงกลยุทธ์ใหม่ ๆ รวมทั้งการหาตลาดผลิตภัณฑ์ บริการ และโมเดลธุรกิจ โดยส่วนใหญ่ CoE จะจัดตั้งมาในรูปแบบ Innovation Center

ประโยชน์ของ CoE ที่เห็นได้อย่างชัดเจนคือ การทำให้ทรัพยากรในองค์กรเกิดประโยชน์สูงสุด โดยรวมสิ่งที่ขาดแคลนหรือเป็นที่ต้องการไว้ในที่เดียว เพื่อให้เข้าถึงได้อย่างทั่วถึง เช่น ความรู้ทักษะเฉพาะด้าน องค์ความรู้ หรือเครื่องมืออุปกรณ์ เป็นต้น

นอกจากนี้ ยังเป็นการทลายคอขวดในกระบวนการที่ไม่จำเป็นและที่มีความซ้ำซ้อน เป็นการลดต้นทุนและทำให้องค์กรสามารถบรรลุเป้าหมายหรือได้ผลลัพธ์รวดเร็วขึ้น และเมื่อได้มีการนำ CoE ไปใช้ทั่วทั้งองค์กรจะส่งผลให้การส่งมอบผลิตภัณฑ์ บริการ และสร้างประสบการณ์ที่ดีมีคุณภาพแก่ลูกค้า

อย่างไรก็ตาม ความท้าทายของการจัดตั้ง CoE คือ การสนับสนุนจากทุกส่วนในองค์กร แม้ว่าตามทฤษฎีหน่วยงานในองค์กรต้องให้ความร่วมมือและแบ่งปันทรัพยากร แต่ในทางปฏิบัติยังมีกำแพงระหว่างหน่วยงาน จึงทำให้เกิดความซ้ำซ้อนในกระบวนการทำงานเสมอ ๆ ซึ่งจะเป็นอุปสรรคอย่างยิ่งในการจัดตั้ง CoE ที่ต้องอาศัยทรัพยากรจากหลาย ๆ ส่วนมารวมไว้ในที่เดียวกัน

อีกประเด็นที่สำคัญคือ การสนับสนุนจากผู้บริหารระดับสูงที่ต้องจริงจังและลงมาเป็นผู้เล่นคนสำคัญเองด้วย เพื่อให้ประสบความสำเร็จในวงกว้าง โดยในแผนผังโครงสร้างองค์กรหน่วยยงาน CoE มักจะอยู่ขนานกับหน่วยงานยุทธศาสตร์องค์กร (Corporate Strategy)

Center of Excellence Organization Framework

ขอยกตัวอย่างการสร้าง CoE ในองค์กร เช่น Cloud Center of Excellence (CCoE) เพราะหลายองค์กรหันมาใช้เทคโนโลยี Cloud มากขึ้น สิ่งที่ตามมาคือ การเลือกใช้เทคโนโลยีประเภทที่เหมาะสมต่อการลงทุน และความท้าทายในการปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ CCoE จึงเป็นศูนย์รวบรวมผู้มีความรู้เฉพาะด้านเทคโนโลยี Cloud ซึ่งอาจจะมาจากภายในหรือภายนอกองค์กร รวมถึงมาจากตัวแทนผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในองค์กรก็ได้

โดยมีหน้าที่ตั้งแต่กำหนดนโยบายภายในองค์กรเพื่อระบุการใช้งาน วิธีการใช้งานที่เหมาะสม รวมทั้งการเลือกเทคโนโลยีและผู้ให้บริการ ให้คำปรึกษาแก่หน่วยงานภายใน ตรวจสอบความเป็นปัจจุบันของเทคโนโยลีเพื่อให้องค์กรได้ประโยชน์จากการใช้เทคโนโลยีสูงสุด

อย่างไรก็ตาม CCoE จะไม่มีส่วนรับผิดชอบการบริหารโครงการใด ๆ ที่เกิดขึ้นหลังจากนั้น หากเกี่ยวข้องก็จะอยู่มีบทบาทของที่ปรึกษาเท่านั้น ซึ่งจากตัวอย่างที่ยกมาข้างต้น เราสามารถเปลี่ยนเป็นเรื่องอื่น ๆ ได้ เช่น ความปลอดภัยทางไซเบอร์และ PDPA เป็นต้น

การจัดตั้ง CoE มีรูปแบบที่หลากหลาย เช่น CoE ที่เป็นการร่วมมือระหว่าง Expert Domain จากสถาบันการศึกษา และ Business Domain จากภาคเอกชนเพื่อกระตุ้นการสร้างอุปสงค์และอุปทานในธุรกิจใหม่ ๆ  

CoE ยังสามารถสร้างรายได้ให้องค์กรได้อีกด้วย เช่น การรับจ้างทำวิจัย การให้คำปรึกษาเฉพาะด้าน หรือการให้เช่าใช้เครื่องมืออุปกรณ์ที่มีมูลค่าสูง เป็นต้น จะเห็นได้ว่า CoE นอกจากสร้างมูลค่าเพิ่มในองค์กรสร้างความพึงพอใจแก่ผู้ใช้บริการแล้วยังอาจสร้างรายได้เสริมให้องค์กรได้อีกด้วย

แหล่งอ้างอิง

  • https://gocatalant.com/coe-everything-you-need-to-know-about-centers-of-excellence
  • https://www.lucidchart.com/blog/build-a-cloud-center-of-excellence